Samen monitoren en beslissen in de behandelkamer

25 september 2019

Als zorgprofessional in de ggz draag je bij aan het herstel, de ontwikkeling en kwaliteit van leven van patiënten. In de zorgstandaarden staat beschreven wat we met elkaar verstaan onder goede zorg. Maar hoe volg je het verloop van het herstelproces? Wat zet je gericht aan instrumenten in om het proces te monitoren?

Goed om te weten dat zorgprofessionals, patiënten en hun naasten momenteel vaststellen welke relevante indicatoren en meetinstrumenten per zorgstandaard passend zijn. Waarbij het gaat om gebruiksvriendelijke meetinstrumenten die niet langer zijn dan nodig, vrij zijn van administratieve ballast en indien mogelijk zonder extra kosten te gebruiken zijn.

Kwaliteitsindicatoren en meetinstrumenten maken de zorgstandaarden compleet

Patiënten, naasten en zorgprofessionals hebben de afgelopen jaren verschillende zorgstandaarden ontwikkeld waarin staat beschreven wat we met elkaar onder goede zorg verstaan. Momenteel wordt per zorgstandaard gedefinieerd welke meetinstrumenten in de behandeling gebruikt kunnen worden om goede zorg inzichtelijk te maken. Afhankelijk van de behandeling beslissen patiënt en behandelaar hoe en wanneer zij de voortgang evalueren. Hiervoor worden specifieke vragenlijsten ingezet die aansluiten bij de individuele behandelrelatie. Waarbij het essentieel is kwaliteitsindicatoren te kiezen die de besproken behandeldoelen ondersteunen.

Hierbij onderscheiden we de volgende vijf:

  • De mate van symptomatisch herstel.
  • De mate van functioneel herstel.
  • De mate van verandering van kwaliteit van leven.
  • De mate waarin overeengekomen doelen zijn gerealiseerd.
  • Patiëntervaringen rondom het behandelproces en de behandelrelatie.

Om te voorkomen dat je als zorgprofessional extra gegevens moet registreren, is het belangrijk dat de meetinstrumenten aansluiten bij het primaire zorgproces. Bij de kwaliteitsindicator ‘symptomatisch herstel’ worden bijvoorbeeld meerdere meetinstrumenten geadviseerd. Maar als zorgprofessional bepaal je zelf welke meetinstrumenten bijdragen aan de behandeling. De zorgstandaarden ‘Problematisch alcoholgebruik en alcoholverslaving’ en ‘Opiaatverslaving’ zijn de eerste standaarden die binnenkort worden voorzien van passende indicatoren en passende meetinstrumenten.

Casus om je aan het denken te zetten

Een 59-jarige man komt met zijn vrouw binnen in de behandelkamer. Hij is somber en beleeft nergens meer plezier aan. Hij komt tot niets, ligt de hele dag op bed. Hij voelt zich moe, slaapt slecht en kan zich moeilijk concentreren. Ook is hij vergeetachtiger dan normaal. Hij eet weinig omdat hij geen trek heeft. En is er bovendien van overtuigd dat zijn darmen ‘rot’ zijn en niet meer werken. Hij is zeven kilo afgevallen. Hij denkt dat hij nooit meer zal herstellen en vindt het leven niet meer de moeite waard. De klachten zijn twee maanden geleden zonder duidelijke aanleiding begonnen en nemen in ernst toe. In het verleden heeft hij meerdere depressieve episoden gehad.

– Wat spreek je af met de patiënt?
– Hoe volg je het verloop van het herstelproces?
– Wat zet je gericht aan instrumenten in om het proces te monitoren?

Bron casus: Balkom, A.J.L.M. van, Kupka, R. & Spijker, J. (Red.) (2017). Casusboek kwaliteitsstandaarden. Zorgstandaarden en generieke modules. Utrecht: de Tijdstroom.