Vragenlijsten voor evalueren in de behandeling

Verschillende onderzoeken laten de toegevoegde waarde van het gebruik van vragenlijsten bij evalueren in de behandeling zien.

De Jong en collega’s (2023) beschrijven in hun boek over vragenlijsten en in een gerelateerd artikel (Routine Outcome Monitoring (ROM) and Feedback: Research Review and Recommendations (tandfonline.com)) dat het gebruik van vragenlijsten ervoor kan zorgen dat patiënten meer herstellen dan wanneer er geen vragenlijsten worden gebruikt. Ook de uitval van patiënten in de behandeling kan met ongeveer 20% verminderd worden. In een andere uitgebreide studie van Norcross en Lambert (2019) wordt beschreven dat het gebruik van vragenlijsten ervoor kan zorgen dat het aantal patiënten dat verslechtert halveert en het aantal patiënten dat positief reageert op een behandeling substantieel groter wordt. Ze geven verder aan dat vragenlijsten de grootste positieve invloed hebben bij (1) patiënten met een hoog risico op verslechtering aan het begin van de behandeling en
(2) psychotherapeuten die informatie vragen over: de therapeutische relatie, de motivatie voor de behandeling, de aanwezige sociale support en negatieve levensgebeurtenissen.

In beide studies wordt benoemd dat vragenlijsten bijdragen aan herstel van de patiënt omdat deze de behandelaar helpen bij het inschatten van de ernst van de symptomen en tijdig herkennen dat de patiënt niet vooruitgaat zoals verwacht. Het gebruik van vragenlijsten bij de evaluatie kan een belangrijke rol spelen bij het verstrekken van aanvullende informatie aan behandelaren om hun klinisch oordeel te onderbouwen en om patiënten die niet herstellen volgens de verwachting te herkennen.

Een uitgebreid ervaringsverhaal over het implementeren van vragenlijsten in de klinische praktijk: Setting Measurement-Based Care in Motion: Practical Lessons in the Implementation and Integration of (tandfonline.com).

De handleiding van de GAS geeft aan dat het een methode is waarmee specifieke doelen geëvalueerd worden. Met de GAS wordt vastgelegd in hoeverre het doel behaald is op een van te voren gemaakte schaal. GAS-schalen zijn zo geformuleerd dat de mate waarin het doel behaald wordt een maat is voor de effectiviteit van de behandeling. Iedere patiënt heeft zijn eigen individuele doelen, alle schalen zijn verschillend. Er kunnen meerdere schalen per patiënt gevormd worden en de doelen zijn specifiek voor de patiënt. De normering van de schalen is gebaseerd op werkafspraken, waardoor het mogelijk is om met de uitkomsten van de GAS-schalen niet alleen de veranderingen te meten in de situatie van individuele patiënten, maar ook de veranderingen binnen groepen patiënten.

FIT is een methode is waarbij in elke sessie feedback wordt verzameld op basis van 2 korte vragenlijsten van beide 4 vragen, ingevuld door de patiënt: de Session Rating Scale (SRS) en de Outcome Rating Scale (ORS).

De SRS geeft via VAS schaaltjes (een lijntje van 10 centimeter) een beeld over de therapeutische relatie op basis van vier onderwerpen: de relatie, de doelen en onderwerpen, de aanpak of werkwijze en het algehele oordeel. De ORS geeft via 4 VAS schaaltjes een beeld van de uitkomsten van de behandeling op 4 gebieden: individueel, relationeel, sociaal, en in het algemeen. De ORS wordt aan het begin van elke sessie ingevuld en worden tijdens de sessie besproken. De SRS wordt aan het einde van de sessie ingevuld en direct besproken. Hiermee krijgt de therapeut een beeld van het behandelproces en kan deze op tijd bijgestuurd worden.

Lees 5 goede vragen over FIT.

De I.ROC is een zelfrapportagevragenlijst voor volwassenen waarmee met 12 thema’s het persoonlijke herstel wordt gemeten:  geestelijke gezondheid, dagelijkse vaardigheden, je veilig en op je gemak voelen, lichamelijke gezondheid, bewegen en actief zijn, zingeving en levensdoelen, persoonlijk netwerk, sociaal netwerk, zelfwaardering, participatie en controle, zelfmanagement, hoop voor de toekomst.

In tegenstelling tot de meeste herstelgerichte instrumenten is de I.ROC ontwikkeld om een ​​dialoog over herstel op gang te brengen. Het kan worden gebruikt om gepersonaliseerde hersteldoelen te formuleren en de zorg in lijn met deze doelen te begeleiden. De scores op de 12 thema’s worden in een spindiagram getekend. Hoe hoger de score hoe beter het gaat op een bepaald gebied. Vervolgens wordt er besproken wat de scores betekenen voor de cliënt. Na het invullen en bespreken van de scores wordt bepaald waar de cliënt als eerste aan wil werken.

Door het herhaaldelijk afnemen van de I.ROC wordt het herstelproces zichtbaar en kan de behandeling worden aangepast op basis van de resultaten van de I.ROC.

Op de website van het Instituut voor Positieve Gezondheid staat uitgelegd dat Positieve gezondheid een bredere kijk is op gezondheid. Met die brede benadering wordt bijgedragen aan het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan om zo veel mogelijk eigen regie te voeren. Daarbij gaat het niet om gezondheid als een statisch gegeven of een te bereiken doel, maar om de veerkracht van mensen om zich aan te passen aan wat zich in het leven voordoet. Die meer dynamische benadering doet meer recht aan mensen en aan wat voor hen betekenisvol is. De brede invulling van gezondheid is uitgewerkt in een vragenlijst die zes dimensies meet: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks functioneren. Deze dimensies zijn voortgekomen uit onderzoek naar wat mensen zelf verstaan onder gezondheid. Het spinnenwebdiagram beschrijft de zes dimensies en bijbehorende aspecten. Met het spinnenweb kunnen mensen hun eigen gezondheid in kaart brengen. Ook is het een instrument dat kan worden ingezet als opmaat naar een gesprek over gezondheid en welzijn.