Zorg voor gezinnen met psychische en/of verslavingsproblematiek in coronatijden

8 april 2020

Verplicht thuis is voor ieder gezin een uitdaging. Continu samen zonder afleiding van school, werk en sport kan zorgen voor stressvolle situaties. Deze coronacrisis vraagt om heel veel extra aanpassingsvermogen van alle gezinnen. Door een psychische aandoening en/of verslavingsproblemen van de ouder(s), maar ook door andere problematiek als financiële, relatie- of woonproblemen wordt dit aanpassingsvermogen beperkt. Hierdoor kan de uitdaging voor het gezin te groot zijn of worden.

Cecil Prins-Aardema, (kinder- en jeugdpsychiater en manager behandelbeleid van GGZ Drenthe Gezinspsychiatrie) merkt in haar (beeld)belcontacten met ouders met psychische en/of verslavingsproblematiek dat ouders juist nu behoefte hebben aan hulpverleners die met hen meedenken over hoe zij toch zo goed mogelijk de zorg voor hun gezin kunnen vormgeven, ondanks deze extra uitdaging. “Gelukkig zijn er nu ook extra mogelijkheden gekomen om juist deze kinderen én hun ouders te kunnen ondersteunen en ontlasten. Juist nu is het echt van belang om achter je patiënten te gaan staan en hen te ondersteunen in de ouderrol. Help deze gezinnen om goed door deze crisis heen te komen”. Ook Cisca Goedhart, voorzitter van Labyrint-In Perspectief en Yessica de Vries, familie-ervaringsdeskundige en gespreksleider volwassen KOPP bij Arkin vinden het belangrijk dat kwetsbare gezinnen in deze periode extra aandacht krijgen.

Werkkaarten ter ondersteuning

Om professionals, patiënten, kinderen, ouders en naasten te ondersteunen zijn er drie kaarten ontwikkeld met tips en handvatten hoe te handelen in deze coronatijd. Eén kaart ter ondersteuning van het kind in de knel, één voor de professional die betrokken is bij de zorg voor de ouder(s) met psychische en/of verslavingsproblematiek en één voor leerkrachten en scholen. Deze werkkaarten zijn ontwikkeld voor de generieke module Zorg voor Ouders met Psychische en/of Verslavingsproblematiek en hun kinderen (KOPP/KOV) en bevatten specifieke handvatten voor deze coronatijd. De werkkaarten vind je terug op het tabblad ‘aan de slag’.

Gevaarlijke cocktail

Yessica loopt al sinds het begin van de coronacrisis met buikpijn rond, piekerend over deze kinderen die in de knel raken. “Ik was zelf een kind uit een kwetsbaar gezin. Ik kon slecht om hulp vragen, reikte niet uit. Daarom ben ik blij dat we samen aan deze kaarten hebben kunnen werken. Deze gezinnen moeten gezien, ondersteund en geholpen worden. Door het wegvallen van zekerheden als school, (sport)clubs en vriendjes valt zoveel weg als het gaat om steun, stoom kunnen afblazen, ervaren hoe het anders kan. Tel daarbij de opbouwende spanning thuis op en iedereen kan invullen dat dat een gevaarlijke cocktail is. Laten we dus ook nu zoveel mogelijk aandacht vragen voor deze doelgroep!”

Meer weten over Zorg voor ouders met psychische en/of verslavingsproblematiek en hun (volwassen) kinderen (KOPP/KOV)?

Gezamenlijke actie

Ook Cisca maakt zich nu extra zorgen om deze gezinnen, maar ziet ook mogelijkheden. “Het voelt in deze tijd  voor iedereen legitiem om te vragen hoe het thuis gaat. Waar mensen zich anders mogelijk aangevallen hadden gevoeld en terughoudend zouden zijn, is het in deze periode een normale vraag geworden. Leerkrachten en professionals die de ouders als patiënten hebben, krijgen nu door onder andere beeldbellen een unieke inkijk bij de gezinnen. Hierdoor kan men ook zien wanneer het minder goed of helemaal niet gaat. Dan is het tijd voor gezamenlijke actie. Met de werkkaarten geven we de beroepskrachten en het kind zelf iets in handen waar ze in de praktijk met het hele gezin mee aan de slag kunnen.”

Wees open

Alle drie geven ze aan dat er veel gezinnen bekend zijn bij leerkrachten, huisartsen en overige hulpverlening. Maar ook de gezinnen die nog niet in beeld zijn en die tot nu toe functioneerden bij de gratie van werk, school en clubjes, kunnen nu ineens overbelast raken. Cecil, Cisca en Yessica willen iedereen op het hart drukken er te zijn voor deze kwetsbare gezinnen. Wees open over je zorgen, praat erover, geef tips om de dag door te komen, vraag hoe het gaat thuis, met de ouders en met het kind. Maak gebruik van de tips en handvatten uit de werkkaarten en help elkaar door deze crisis.