Je bent meer dan alleen je depressie

De wereld op mijn schouders

‘Achteraf gezien was ik vanaf mijn 11e al depressief. Ik realiseerde me als kind al dat ik anders was dan mijn leeftijdsgenoten. Terwijl ik in groep 7 werkstukken schreef over overbevolking en milieuvervuiling, schreven mijn klasgenootjes over vulkanen of hun hond. Ik was erg serieus en al sterk begaan met de wereld. Het voelde alsof ik de hele wereld op mijn schouders moest dragen. Bovendien groeide ik op in een streng katholiek milieu. Thuis werd er niet over gevoelens gepraat. Het was bij ons thuis allemaal erg zwaar en serieus. In mijn tienerjaren voelde ik mij zó ongelukkig. Maar ik kon hier met niemand over praten. Ik voelde mij daardoor erg alleen. Op mijn 17e heb ik twee suïcidepogingen gedaan.

Neerwaartse spiraal

Drie keer heb ik een depressieve periode gehad van twee jaar of langer. Dat is de hel in het kwadraat. Daartussenin heb ik tientallen depressieve periodes gehad. Misschien wel 60 tot 70 periodes. Soms van een jaar, soms maandenlang. Tijdens mijn depressieve periodes voelde ik mij altijd doodongelukkig en was ik ook altijd erg moe. Op den duur uitte dit zich ook in lichamelijke klachten en had ik regelmatig buikpijn. Daarnaast kon ik nergens meer van genieten. Niet van de zonneschijn of het eten wat ik at. Zelfs andere mensen interesseerden me niet meer. Eigenlijk interesseerde me vrijwel helemaal niets meer. Zelfs niet hoe ik erbij liep. Regelmatig kwam ik m’n bed niet eens uit. De hele dag door had ik alleen maar negatieve gedachtes. Over mezelf. Over anderen. Zelfs over mijn eigen vrouw. Ik verweet het de wereld dat ik zo ongelukkig was. En mezelf. Want ik was een zwakkeling, een loser. Die gedachten gingen de hele dag door. Dat sloopt je, maar je bent niet in staat om die knop om te zetten. Zo kom je alleen maar verder in die neerwaartse spiraal terecht.

Lange diepzwarte periode

Op mijn 50ste belandde ik in een zware burn-out, gevolgd door een lange diepzwarte periode. Opnieuw bereikte ik het punt dat ik mezelf afvroeg: als dit het leven is, waar doe ik het dan nog voor? Weer stond ik op het punt om een einde aan mijn leven te maken. Dat was het moment dat ik tegen mezelf zei dat ik de beste hulp nodig had die ik kon vinden. En die heb ik gevonden: een psychiater in Leiden. Na 10 minuten was het haar al duidelijk. Ik had een depressie. Vanaf dat moment startte ik met medicatie. Hoewel dat enigszins hielp, was de beste therapie toch wel mijn eigen onderzoek.

Je depressie leren kennen

Via een collega belandde ik bij een centrum voor persoonlijke ontwikkeling. Hier volgde ik allerlei trainingen op basis van emotioneel lichaamswerk (ELW). ELW nodigt je uit om in plaats van naar je verstand, juist naar je lichaam te kijken: wat daar gebeurt. Dat was voor mij de oplossing. Uiteindelijk ben ik in het centrum een coachopleiding gaan doen. Voor die opleiding moest ik mijn eigen depressie onderzoeken. Want om iemand te kunnen coachen, moet je jezelf goed kennen. En dus ook je eigen depressie. Je kunt iemand niet verder helpen dan het punt waar je zelf bent gekomen. Het onderzoek was de beste therapie die ik mij kon wensen. Ik leerde mijzelf, maar ook mijn depressie kennen. Hoe die ontstaan is, wat mijn verhouding tot mijn depressie is, welke triggers er zijn en hoe je die kan beheersen.

Gehecht raken aan je depressie

Tijdens mijn onderzoek kwam ik tot de realisatie dat ik gehecht was geraakt aan mijn depressie. Het lijkt vreemd dat je gehecht kan raken aan iets wat zo destructief is, maar je depressie is tegelijkertijd zo vertrouwd. En een depressie heeft ook schijnvoordelen. Als ik in een depressie zit, kan ik in bed kruipen. Ik kan me zonder schuldgevoel ziekmelden op m’n werk. Het huishouden loslaten. Ik hoef geen verantwoordelijkheid te nemen – want dat kan ik niet. Ik ben depressief. Maar als je jezelf hier bewust van wordt, dan ga je jezelf afvragen of dat is wat je echt wil. Het is verleidelijk om je bed in te kruipen, en soms is het ook echt nodig, maar het is niet wat je écht wil. Je hebt zoveel lef nodig om die keuze te maken en jezelf op nieuw terrein te begeven. Dat kon ik niet alleen, daar had ik ook echt hulp bij nodig.

Steeds kortere periodes

Het gaat nu goed met me. Ik doe van alles, kan genieten. De laatste depressieperiode was ergens begin dit jaar. De periodes zijn nu steeds korter omdat ik weet hoe ik ermee om moet gaan. Vooral die eerste week is het ergst. Dan val ik terug in oude patronen. Maar ik weet dat verzetten geen zin heeft. Elke keer opnieuw ga ik door dat hele proces van mijn jarenlange onderzoek. Alleen wel steeds sneller. Je moet begrijpen waar je depressie vandaan komt en het accepteren. Dan kan de heling starten. En met heling bedoel ik niet dat je compleet geneest, maar wel dat je elke keer een stukje van jezelf heelt.

Toegankelijke informatie

Met de info van nu kan ik inzien dat ik alle klachten van een depressie kan afvinken, maar vroeger had je geen internet. Bovendien was er nog weinig bekend over depressie, zelfs niet bij huisartsen. Vanaf mijn 30ste zocht ik al hulp, maar in al die jaren heeft geen huisarts of therapeut het woord ‘depressie’ in de mond genomen. Tegenwoordig valt mij op dat er bij het publiek nog steeds te weinig bekend is, of dat er verkeerde informatie rondzweeft waardoor taboes over depressie ontstaan. Het is zo belangrijk dat ervaringen worden gedeeld in combinatie met goede, betrouwbare informatie. Een goed voorbeeld daarvan is Thuisarts.nl, waar je informatie vindt over goede zorg die is samengesteld door zowel professionals als ervaringsdeskundigen. Of de depressievereniging waar je via een supportgroep of via het digitale platform Depressie Connect in gesprek kunt gaan met mensen die ervaring hebben met een depressie.

Herken jij jezelf (deels) in dit verhaal?

Wat Peter je dan mee wil geven: ‘Er is altijd hoop. En je bent meer dan alleen je depressie. Dat was voor mij echt een eyeopener. Als je zegt ‘Ik ben depressief’ en dit blijft herhalen, dan ben je dit ook in elke cel van je lichaam. Dan ben je niets anders. Maar je bent niet depressief, je hébt een depressie. Daarnaast heeft de medaille van een depressie twee kanten. De destructieve kant kennen we allemaal, maar er is ook een positieve kant. Daar heb ik een boek over geschreven: De kracht van depressie.’

Tips voor naasten van iemand met een depressie

Peter: ‘Neem iemand serieus en nodig uit om te praten. Luister met begrip. Als je het zelf niet hebt, kun je die hel waar iemand doorheen gaat niet begrijpen. Je kunt wel de problemen erkennen en compassie en sympathie tonen. Je mag ook aan iemand vragen of je ergens bij kan helpen of vragen of iemand al naar de huisarts is gegaan.’ Meer informatie en tips om met iemand in een depressie om te gaan vind je op Thuisarts.nl.

De afgebeelde persoon is niet dezelfde persoon als in het verhaal