Nieuwe wegwijzers forensische zorg

9 mei 2022

Dit artikel is afkomstig van het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie (EFP) 

In de afgelopen jaren heeft de forensische zorg veel ontwikkeld om kwalitatief hoogwaardige Forensische Zorg te kunnen blijven aanbieden, zoals richtlijnen, kwaliteitsnetwerken, certificeringen en een kwaliteitskader forensische zorg. In dit rijtje horen ook een zevental zorgprogramma’s die het EFP samen met het zorgveld heeft ontwikkeld en onderhoudt.

De zorgprogramma’s geven een zorgvuldige beschrijving van de problematiek van de doelgroep en bieden duidelijke richtlijnen ten aanzien van diagnostiek, risicotaxatie, behandeling en resocialisatie van forensisch psychiatrische patiënten. Door ontwikkelingen in het forensische veld blijven de zorgprogramma’s ‘werk in uitvoering’. Om de kwaliteit te borgen worden de zorgprogramma’s regelmatig geactualiseerd. De zorgprogramma’s zijn echter geen standaarden. Zij beschrijven de forensische zorg maar schrijven niet voor hoe de zorg ingericht moet worden.

Van zorgprogramma’s naar zorgstandaarden

Het Kwaliteitskader Forensische Zorg wordt binnenkort van kracht en daarin is opgenomen dat de forensische zorg zorgstandaarden ontwikkelt. Deze zorgstandaarden zijn inhoudelijk verwant aan de bestaande zorgprogramma’s maar zijn minder vrijblijvend en geven meer richting. Het EFP heeft samen met het NIP het initiatief genomen om in samenwerking met Akwa GGZ de EFP zorgprogramma’s om te schrijven naar zorgstandaarden, te beginnen met de generieke module forensische zorg.

Nieuwe wegwijzers forensische zorg

Onlangs zijn een drietal Wegwijzers toegevoegd aan de kwaliteitsstandaarden voor de ggz. Het betreft de wegwijzer Klinische forensische zorg, de wegwijzer ​Persoonlijkheidsstoornissen en de wegwijzer Psychose. De wegwijzer Klinisch forensische zorg is een voorloper van de generieke module Klinisch forensische zorg, die momenteel wordt ontwikkeld door het EFP in samenwerking met experts uit het forensisch zorgveld, deels afgevaardigd door de beroepsorganisaties.
In de wegwijzer Klinische forensische zorg treffen de professionals een introductie aan van de wijze waarop de klinische forensische zorg georganiseerd is, met onder andere infographics waarin de verschillende vormen van klinische zorg en de organisatie forensische zorg van delict tot uitstroom staan weergegeven,

De wegwijzers zijn bedoeld voor professionals die werkzaam zijn in de forensische zorg, maar ook voor professionals in de reguliere ggz die meer willen weten over de behandeling van forensische patiënten.

Initiatiefnemer NIP

Udo Nabitz is lid van de sectie forensische zorg van het NIP en is nauw betrokken bij de ontwikkelingen. Hij vertelt dat het NIP zo’n 10 jaar geleden de initiatiefnemer was van het ontwikkelen van multidisciplinaire richtlijnen, dat is uitgemond in ggz-zorgstandaarden die mede door Akwa GGZ worden ontwikkeld en onderhouden. Het NIP ondersteunt van harte de ontwikkeling van zorgstandaarden en -modules voor de forensische ggz, omdat deze een belangrijke factor voor de kwaliteit van de behandeling en zorg in de Forensische Zorg kunnen worden.

We vragen aan Udo wat hij vindt van de wegwijzer Klinisch forensische zorg: “De wegwijzer kan je zien als een eerste hulp voor een oriëntatie op de structuur van de forensische zorg. Ik hoop dat de wegwijzer op korte termijn wordt gevolgd door een wegwijzer van de ambulante zorg en de zorg in detentie zodat er een compleet inzicht wordt gegeven in de forensische zorg. Het is een eerste stap om de kwaliteit van de forensische verder te documenteren en verder te verbeteren.”

De verwachting is dat de module Klinisch forensische zorg in de eerste helft van 2023 wordt opgeleverd. Vervolgens zal verder worden gewerkt aan een module ambulante forensische zorg. In de loop van de tijd wordt tevens gekeken of er behoefte is aan meer wegwijzers en modules.

Na oplevering van de ambulante module wordt gekeken waar er nog behoefte is aan aanvulling. “Ik denk dat een module voor de zorg in detentie en voor de reclassering bijvoorbeeld een mooie toevoeging zouden kunnen zijn”, aldus Udo.