Phrenos zet infrastructuur GGZ Dataportaal in voor datagedreven leren in netwerk IPS
Kenniscentrum Phrenos faciliteert het lerend netwerk Individuele plaatsing en steun (IPS). Met data van uitkomsten en modeltrouwmetingen leren deelnemende organisaties én wordt IPS landelijk gemonitord. GGZ Dataportaal ondersteunt Phrenos nu bij het verzamelen van gegevens en het maken van de kwaliteitsrapportages voor elk kwartaal. We spreken over deze samenwerking met Lars de Winter, stafmedewerker onderzoek bij Phrenos en Floortje Scheepers, hoogleraar Innovatie in de ggz in het UMC Utrecht en wetenschappelijk directeur Phrenos.
Lerend netwerk IPS groeiend
IPS helpt mensen met psychische problemen bij het krijgen en behouden van betaald werk of een opleiding. De afgelopen jaren is het aantal aanbieders van IPS toegenomen en daarmee ook het aantal deelnemers van het hieraan verbonden lerend netwerk van Phrenos. Om het groeiende netwerk en de toepassing van IPS in de praktijk zo goed mogelijk te blijven ondersteunen, heeft Phrenos ervoor gekozen gebruik te maken van GGZ Dataportaal van Akwa GGZ. GGZ Dataportaal verzorgt vanaf nu elk kwartaal de verzameling van gegevens bij de deelnemers en creëert op basis daarvan kwaliteitsrapportages voor de deelnemende organisaties. Phrenos analyseert en deelt deze vervolgens met de individuele deelnemers van het lerend netwerk en ondersteunt hen bij het interpreteren en toepassen van deze kwaliteitsrapportages in de praktijk.
Data ten behoeve van de leer-en verbetercyclus
Lars: “Data en IPS gaan al lang samen, uitkomsten monitoren is sinds de oprichting van IPS in Nederland al onderdeel van de leer- en verbeter cyclus. Wij koppelen verschillende typen data aan elkaar. Uitkomsten, dat zijn data die gericht zijn op de resultaten behaald binnen een IPS-traject. Denk daarbij aan hoeveel mensen er aan het werk komen, hoeveel mensen een opleiding volgen vanuit het IPS-programma, de uitstroom en ook de capaciteit van het IPS-programma. Daarnaast is er de modeltrouwmeting. Dat is meer de implementatie kant, via een audit wordt gemeten in hoeverre IPS wordt uitgevoerd volgens de norm. De uitkomsten en modeltrouwscores worden gecombineerd gepresenteerd over de tijdsperiode dat ze IPS aanbieden én voor elke organisatie afgezet tegen een landelijk gemiddelde. Alle 35 deelnemende organisaties ontvangen zo elk kwartaal hun kwaliteitsrapportage. Deze gebruiken zij om te leren en hun IPS- programma bij te sturen en verbeteren.”
Dankzij data meer handvatten voor de organisaties en inzicht voor landelijke partijen
Lars: “De nieuwe inzichten die deelnemende organisaties kregen dankzij het verzamelen van data over IPS heeft op meerdere vlakken positief gewerkt. Medewerkers hebben veel meer handvatten om binnen de organisatie het IPS-programma aan te passen of bij te sturen. Door het vergelijk met het landelijk gemiddelde kunnen IPS-coördinatoren binnen hun organisatie het nut en belang van IPS in de beleidsplannen aantonen. Het mooie is dat ooit vijf organisaties begonnen met het aanleveren van data. Door goed te vragen wat ze met de uitkomsten wilden doen, zijn we bepaalde data gaan verzamelen en hebben daar rapportages van gemaakt. Door deze rapportages goed te laten aansluiten bij de praktijk groeide de motivatie voor IPS-programma’s om data te blijven aanleveren. Dit heeft er mede in geresulteerd dat nu alle organisaties meedoen. Daarnaast zijn wij een zogenaamd kwaliteitsorgaan dat alle cijfers bij elkaar heeft en zo een landelijk beeld kan laten zien. Deze cijfers zijn dan weer nuttig voor bijvoorbeeld het UWV en het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) om hun beleid op af te stemmen of nieuwe regelingen te ontwikkelen.”
Infrastructuur, expertise en rapportages GGZ Dataportaal
Lars: “Met de infrastructuur, kennis en expertise van de medewerkers van Akwa GGZ én de rapportages van GGZ Dataportaal kunnen wij onze kwaliteitsverbetering cyclus verder professionaliseren. Deelnemende instellingen krijgen gebruiksvriendelijkere rapportages zonder aanvullende registratie. De geautomatiseerde rapportages van GGZ Dataportaal besparen mij persoonlijk veel tijd zodat ik meer tijd heb om de organisaties te ondersteunen bij het interpreteren van de rapportages. Dat was één van de wensen van de IPS-programma’s dus ook zij zijn heel tevreden met onze nieuwe samenwerking.”
Data nuttig voor meerdere lerende netwerken
Floortje: “Vanuit de positieve ervaring met datagedreven leren en de samenwerking met GGZ Dataportaal in het netwerk IPS, willen we GGZ Dataportaal ook voor onze andere lerende netwerken inzetten. Ik zie bijvoorbeeld mogelijkheden om data te verzamelen over een ontwikkelproces of de implementatie van een interventie. Hierbij denk ik aan ons project netwerkpsychiatrie. We willen daar weten hoe regio’s of teams het voor elkaar krijgen om een netwerk van zorg echt van de grond te krijgen. Kunnen we aan de hand van proces of uitkomstindicatoren zeggen waarom het wel of niet goed gaat? Welke obstakels en versnellers zijn er? Ook voor ons netwerk Leefstijl en somatische gezondheid is een samenwerking voor de hand liggend. Het programma lerende netwerken van Akwa GGZ kan hier bij de opstart van een thema een boost geven. De positie van Akwa GGZ als onafhankelijke facilitator kan daarbij van belang zijn om voortgang te behouden. En zo kan Phrenos bij haar kern van kenniscentrum blijven.”
Wat zeggen de cijfers
Floortje: “Vanuit ons doel het veld inhoudelijk te assisteren hebben we een aantal lerende netwerken, per netwerk kijken we welke rol data daarbij kan spelen. Maar iets anders waar ik aan denk zijn de zorgstandaarden, die bevatten veel suggesties en adviezen. Hoe volgt een organisatie die in de praktijk? Als we data kunnen verzamelen bij onze deelnemers zou ik vanuit Phrenos duidingssessies willen organiseren waarin je met elkaar onderzoekt wat de cijfers zeggen. In de brede zin is in de ggz een ontwikkeling gaande waarbij de focus ligt op datagedreven leren en verbeteren. Deze moet nadrukkelijk gepaard gaan met focus groepen waarin duiding van data plaatsvindt. Kijken wat de data zeggen en deze goed interpreteren, ook daar kan Phrenos haar meerwaarde leveren.”