Bevorderen van herstel bij aanhoudende klachten
Voor de opleiding tot verpleegkundig specialist aan de Hogeschool Utrecht heeft Ton Müller onderzoek gedaan naar welke interventies het herstel bevorderen van veteranen met aanhoudende PTSS-klachten. “Hoe kan je deze groep cliënten helpen als zij na het doorlopen van een traumabehandeling nog klachten houden?”, vroeg hij zich af. Het onderzoek is uitgevoerd bij de polikliniek van het Sinai Centrum in Amersfoort. Het Sinai Centrum is een landelijk expertisecentrum voor trauma gerelateerde klachten en PTSS en is een specialisme van GGZ-aanbieder Arkin.
Motivatie voor het onderzoek
Ton: “Binnen het Sinai Centrum behandelen we onder andere veteranen die traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt tijdens hun militaire uitzending en als gevolg daarvan een posttraumatische stressstoornis of trauma gerelateerde klachten ontwikkelen. Cliënten ervaren klachten zoals vermijdingsgedrag, opdringende herinneringen, nachtmerries en een kort lontje. Deze klachten hebben veel invloed op het dagelijks leven van de veteraan én dat van hun naasten.
De behandelingen die wij aanbieden zijn bewezen effectief. Een behandeltraject is intensief en zwaar maar zorgt bij de meerderheid van de veteranen met PTSS voor een afname van hun klachten. Echter gedurende mijn opleiding zag ik in de dagelijkse praktijk ook een groep veteranen met PTSS klachten waarbij de klachten niet afnamen na dergelijke behandelingen.”
Aandachtspunten voor herstel
“Uit mijn onderzoek kwam naar voren dat het zorgaanbod in veel gevallen goed aansluit bij de hulpvraag van de veteranen met PTSS of trauma gerelateerde klachten. Maar dat er voor de groep met aanhoudende klachten een aanvullend zorgaanbod nodig was. Hierbij bleek het van belang om het accent van de behandeling meer op onderwerpen zoals acceptatie, het hervinden van je identiteit en zingeving te leggen. Ook het aanleren van praktische vaardigheden om met de klachten om te gaan en het weer oppakken van activiteiten en met name (betaald) werk bleek ondersteunend voor hun herstel.”
Professional, veteraan en naasten samen aan de slag
“Herstel vindt plaats in de sociale context, dit gaat vaak over het weer kunnen vervullen van rollen die iemand heeft in het leven. Een goede samenwerking tussen zorgverlener, veteraan en naastbetrokkenen zijn daarom een voorwaarde voor herstelondersteunende zorg.”
Visie op herstelondersteunende zorg
“Een belangrijke voorwaarde is dat instellingen een duidelijke visie hebben op herstelondersteunende zorg. Binnen Arkin hebben we een kader voor herstelondersteunende zorg ontwikkeld met daarin verschillende instrumenten die hieraan bijdragen.”
Uitkomsten
“In mijn onderzoek ben ik op zoek gegaan naar welke zorginterventies het herstel van veteranen met aanhoudende PTSS bevorderen en welke voorwaarden noodzakelijk zijn om die uit te voeren. Interventies die het herstel bevorderden waren vaardigheidstrainingen om te leren omgaan met aanhoudende klachten, ervaringsdeskundige begeleiding en hulp bij het vinden van (betaald) werk. Er zijn verschillende voorwaarden waaraan voldoen moet worden om deze interventies uit te kunnen voeren. Dit zijn: een duidelijke visie op herstelondersteunende zorg, een zorgplan waarin de doelen van de veteraan centraal staan en in de behandeling zoveel mogelijk samenwerken met naastbetrokkenen en collega zorgverleners in de keten.”
Gezondheid en functioneren in beeld brengen
“Op basis van de uitkomsten van het onderzoek heb ik een intake ontwikkeld die wordt ingezet als de reguliere behandeling afgerond is en de PTSS klachten aanhouden. Hierbij worden krachten en de hersteldoelen van de veteraan in kaart gebracht. De uitkomsten kunnen als uitgangspunt dienen voor een herstelondersteunende behandeling waarbij de focus ligt op zo goed mogelijk functioneren ondanks aanhoudende PTSS klachten.’’
Vervolg
Arkin en het Sinai Centrum hebben de ambitie om de herstelondersteunende zorg verder te ontwikkelen voor deze groep veteranen. Voor de veteranenzorg zijn we momenteel gestart met de werving van een ervaringsdeskundige en is de intentie om een herstelgerichte groepsbehandeling op te zetten.
Ben jij cliënt, zorgprofessional of manager in de ggz en wil jij herstelondersteunende zorg verbeteren?
Vul de enquête in.
Akwa GGZ doet een praktijkonderzoek met als doel te achterhalen hoe de praktijk beter ondersteund kan worden bij herstelgerichte zorg. De enquête gaat over de herstelstandaarden: Zingeving in de psychische hulpverlening, Arbeid als medicijn, Daginvulling en participatie, Destigmatisering, Herstelondersteuning, Naasten en Zelfmanagement.