Inzet UHR-screening kan jaarlijks 1.800 psychoses voorkomen
De geautoriseerde zorgstandaard psychose is in 2017 gepubliceerd. Een nieuwe norm in deze standaard is om alle 14 tot 35-jarigen die hulp zoeken binnen de SGGZ te screenen op een hoog psychose risico met Ultra High Risk (UHR)-screening. Analyse laat zien dat de inzet van een preventieve CGT-behandeling bij patiënten die na een UHR-screening een hoog psychose risico (UHR-status) hebben, naar schatting jaarlijks 1.800 psychoses kan voorkomen. Dit geldt ook voor de bijbehorende traumatische ervaring en maatschappelijke gevolgen voor de patiënt én de langdurige zorgkosten.
Voorkomen psychose en inzet UHR-screening
Als hulpverleners op grond van risicofactoren preventieve behandelingen aanbieden, is voorkomen of in ernst beperken van een eerste psychose mogelijk. UHR-screening kan actief mensen opsporen met een ultrahoog risico op het ontwikkelen van een psychotische stoornis. Als de screening een UHR-status geeft, adviseert de zorgstandaard om preventief een CGT-behandeling aan te bieden. Analyses in het rapport UHR-screening van Akwa GGZ laten zien dat door UHR-screening en de preventieve CGT-behandeling jaarlijks ongeveer 1.800 psychoses voorkomen kunnen worden.
Voorkomen negatieve maatschappelijke effecten
Bij een eerste psychose kan uitval uit school, studie of werk leiden tot achterstanden op het gebied van werk en inkomen, sociaal netwerk, fysieke gezondheid en tot een lagere kwaliteit van leven. Bij meerdere psychoses zijn er vaak blijvende beperkingen in cognitief en sociaal functioneren waardoor patiënten blijvend ondersteuning nodig hebben.
Kostenbesparing ondanks extra investering in UHR-screening en CGT
Deze nieuwe norm in de zorgstandaard vergt een investering door de inzet van UHR-screening én de preventieve CGT-behandeling. De analyse in het rapport UHR-screening laat zien dat door het toepassen van de CGT-behandeling eerst meer mensen in de zorg komen maar dat dit op termijn leidt tot een lagere behandelintensiteit omdat langdurige en intensieve zorg wordt voorkomen.
Ook onderzoek van EDIE-NL laat zien, dat na 18 maanden de opbrengst hoger is dan de investering omdat preventie uiteindelijk leidt tot een daling van zorgkosten en andere maatschappelijke kosten. Patiënten met UHR-status, die naast reguliere zorg CGT aangeboden kregen, maken minder gebruik van zorg van psychiaters, klinisch psychologen, fysiotherapeuten, maatschappelijk werkers, dagopvang en klinische opnames ten opzichte van de patiënten die alleen reguliere zorg aangeboden kregen.
Er zijn veel studies gedaan naar de kostenbesparing en de kosteneffectiviteit van CGT bij UHR. De studies verschillen van elkaar in regio waar ze zijn uitgevoerd, in follow-up tijd, in methodiek en in uitkomstmaten. Alle studies hebben met elkaar gemeen dat de inzet van CGT bij UHR-status kosten bespaart.
Lage inzet UHR-screening in de praktijk
Uit een peiling onder het online panel van Akwa GGZ in januari 2021 blijkt dat van de zorgprofessionals in de SGGZ 53% bekend is met UHR-screening en 9% ermee werkt. Bekijk het rapport van het online panel hier.
Hoogleraar psychologie Mark van der Gaag “Het is een behandeling met een verbluffend effect: de UHR-therapie ter voorkoming van psychoses. Uiteindelijk daalt het aantal psychoses met meer dan 40 procent, met ook nog eens een kostenbesparing.” Lees het hele interview hierover met Mark van der Gaag.
Meer informatie
Resultaten van de verschillende onderzoeken naar UHR-screening, CGT-behandeling en de analyse van Akwa GGZ staan in het Rapport UHR-screening op te vragen via: n.rengerink@akwaggz.nl.
Lees in de Zorgstandaard Psychose meer over UHR-screening en CGT:
Screening en diagnostiek van UHR-status: case-finding
Psychologische en psychotherapeutische behandeling
Stadium I Hoog risico op psychose
UHR-profiel